W dniu 6 marca 2014 roku w Bethesda, Maryland w National Institutes of Health odbyło się sympozjum. Celem było zgromadzenie klinicystów i badaczy z różnych środowisk, aby omówić niedawno odkryte różnice w funkcjonowaniu układu odpornościowego u pacjentów ze zwyrodnieniem plamki związanym z wiekiem (AMD) i jak to się wiąże ze starzeniem się. Różnice te są ważne do zrozumienia, ponieważ mogą prowadzić do nowych podejść terapeutycznych w leczeniu osób, które są w wysokim stopniu zagrożone AMD.
Dzięki uprzejmości National Eye Institute, National Institutes of HealthDzięki uczestnictwu w tym spotkaniu wszyscy trzej badacze zyskali wgląd w znaczenie układu odpornościowego w odniesieniu do utrzymania zdrowej siatkówki i spowolnienia postępu AMD.
Najważniejsze punkty spotkania były następujące:
1.
Emily Chew, MD (National Eye Institute) omówiła kliniczne aspekty choroby, podkreślając, że istnieje wiele stadiów AMD.Wczesne stadium
AMD jest diagnozowane na podstawie średniej wielkości zaskórników (o szerokości przeciętnego ludzkiego włosa), które są widoczne pod siatkówką. U tych pacjentów mogą nie występować żadne zmiany wizualne.Pośrednie stadium
AMD to takie, w którym pacjenci mają większe zaskórniki i pewien stopień wypadania komórek nabłonka barwnikowego siatkówki. Pacjenci ci mogą nie mieć utraty wzroku ani innych objawów.Późne stadium AMD, które można podzielić na postać suchą
(zanik geograficzny), charakteryzuje się znaczną utratą komórek nabłonka barwnikowego siatkówki i leżących nad nimi komórek fotoreceptorowych. Obecnie nie istnieje leczenie tego typu AMD.U tych osób mogą wystąpić zmiany powodujące pogorszenie widzenia. Drugą postacią późnego AMD jest postać mokra
(neowaskularna), w której dochodzi do wzrostu nieprawidłowych naczyń krwionośnych pod siatkówką, co może powodować znaczną utratę wzroku. Leczeniem tego typu AMD są leki anty-VEGF, które blokują wzrost tych naczyń i pomagają utrzymać dobrą ostrość widzenia.2. Dr Anand Swaroop (National Eye Institute) dokonał przeglądu genetyki AMD i podsumował pracę wielu laboratoriów. Obecnie wiadomo, że istnieje ponad 20 różnych genów związanych z AMD. Geny te należą do kategorii związanych z aktywacją dopełniacza, szlakiem cholesterolowym, angiogenezą, macierzą pozakomórkową i szlakami sygnałowymi. Wiele z tych genów ma działanie addytywne, co oznacza, że jeśli pacjent ma więcej niż jeden gen wysokiego ryzyka, to prawdopodobieństwo rozwoju AMD wzrasta. Chociaż dowiedzieliśmy się wiele o genach, które są ważne, nadal nie mamy żadnych terapii genowych, które mogłyby być stosowane w leczeniu AMD.
3.
Sześciu różnych prelegentów przedstawiło swoje dane związane z modelami zwierzęcymi AMD i zgodzono się, że nie ma "idealnego" modelu, ponieważ większość zwierząt nie ma plamki żółtej, regionu siatkówki, który jest najbardziej dotknięty przez AMD. Jednak nadal można się wiele nauczyć, korzystając z modeli, które mamy, ponieważ jeśli możemy lepiej zrozumieć podstawowe ścieżki zaangażowane w proces, wtedy możemy zablokować lub zmodyfikować ścieżki, aby zapobiec uszkodzeniu.4.
Jayakrishna Ambati, PhD (University of Kentucky) przedstawił dane pokazujące, że w komórkach nabłonka barwnikowego siatkówki występuje niedobór enzymu zwanego DICER1, który prowadzi do zwiększonej aktywacji stanu zapalnego poprzez kompleks białkowy zwany inflammasomem. Opisał niektóre ze ścieżek sygnalizacyjnych, które są zaangażowane w aktywację inflammasomu. Jest to ważne, ponieważ szlaki te mogą stać się celami w leczeniu suchej postaci AMD.5. Jae Jin Chae, PhD (National Human Genome Research Institute) również mówił o roli, jaką w rozwoju AMD odgrywa stan zapalny. W przedstawionych danych dokonali przeglądu ścieżek związanych z aktywacją inflammasomów, która jest pierwszym krokiem w kaskadzie zdarzeń skutkujących chorobami zapalnymi. Zidentyfikowali receptor wyczuwający wapń (CASR), który wyzwala aktywację NLRP3, kluczowego składnika inflammasomu. Zrozumienie, jak działa ta seria zdarzeń, pozwala naukowcom opracować leki blokujące lub zakłócające ten szlak, a tym samym zmniejszające poziom zapalenia.
M. Cristina Kenney, MD, PhD
Profesor i dyrektor badań okulistycznych
Szkoła Medyczna, Wydział Okulistyki
Uniwersytet Kalifornijski w Irvine
